شواهد ژئومورفولوژی آثار یخچالی در عصر پلئیستوسن(نمونه موردی: حوضه دشت ابراهیم آباد-یزد)

Authors

زارع, فاطمه گروه جغرافیا،دانشگاه یزد

شریفی پیچون, محمد گروه جغرافیا،دانشگاه یزد

طاهری نژاد, کاظم گروه جغرافیا،دانشگاه یزد

Abstract:

شواهد ژئومورفولوژی یخچالی یکی از مشخص‌ترین میراث تحولات اقلیمی دوره کواترنر در ایران است. این شواهد در ایران مرکزی باوجود شرایط گرم و خشک کنونی، تغییر در سیستم‌های مورفوکلیماتیک و به‌تبع آن مورفوژنتیک و مورفودینامیک را به شکل مشخص‌تر و دقیق‌تری نمایش می‌دهد. در این پژوهش، به‌منظور بررسی این شواهد و بازسازی سیستم‌های شکلزایی گذشته و تغییرات در گستره و مرز این سیستمها در حال حاضر از نقشههای توپوگرافی ۱:۵۰۰۰۰ منطقه، نقشه زمین‌شناسی، عکس‌های هوایی، تصاویر ماهواره‌ای، نقشه رقومی ارتفاعی و به‌ویژه بررسی‌های صحرایی استفاده‌شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که در منطقه مورد مطالعه آثار کاوشی و تراکمی یخ‌ها به شکل خاص قابل‌مشاهده است. از آثار کاوشی یخچالی وجود حدود ۱۰ سیرک بزرگ و کوچک، دره‌های بزرگ و عریض، که برخی از آن‌ها بیش از ۵۰۰ متر پهنادارند، تراس سنگی به‌عنوان بستر زبانه یخی و از اشکال تراکمی آن می‌توان به یخ‌رفت‌ها، به‌ویژه یخ‌رفت‌های انتهایی(سنگ‌های سرگردان) اشاره نمود که قطر برخی از این سنگ‌ها در ورود به دشت بیش از ۱۰ متر و وزن آنها به بیش از ۵۰۰ تن می رسد.براساس این ش.اهد و داده های اقلیمی زمان حال مشخص گردید که یخچالها در عصر پلئیستوسن بخشی از ارتفاعات را در قلمرو خود داشته به‌گونه‌ای که پوشش‌های یخی از ارتفاع ۲۲۰۰ متر به بالا را می‌پوشانده‌اند. از این ارتفاع تا خط تعادل آب و یخ، یعنی حدود ارتفاع ۱۶۰۰ متر در قلمرو سیستم‌های شکلزایی جنب یخچالی قرار داشته است و پایین‌تر از آن تحت تأثیر سیستم فلوویال و بعضاً پلوویال بوده است. اما در شرایط کنونی سیستم‌های مورفوکلیماتیک گذشته تغییر پیداکرده و توسط سیستم‌های مورفوژنتیک جنب یخچالی(ارتفاعات بالای ۳۰۰۰ متر)، فلوویال(۱۸۰۰-۳۰۰۰ متر) و پدیمانتاسیون پایین‌تر از ارتفاع ۱۸۰۰ متر جایگزین شده است.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

اولویت گذاری و رتبه‌بندی کانون‌های گردشگری دشت ابراهیم آباد یزد

طرح رابطه‌ای مسائل ژئومورفولوژیک با توریسم از جمله حیطه‌های مطالعاتی بین رشته‌ای مطرح در سال‌های اخیر است. با برقراری چنین ارتباطی، مکان‌های توریستی ژئومورفولوژیکی به صورت اشکال و فرآیندهای ژئومورفولوژیکی تعریف می‌شود که بنابر درک انسان از عوامل تأثیر گذار زمین شناسی، ژئومورفولوژیکی، تاریخی و اجتماعی این مکان‌ها، ارزش زیبا شناختی، علمی، فرهنگی – تاریخی و یا اجتماعی - اقتصادی پیدا می‌کنند. در ای...

full text

الوبت گذاری کانون های گردشگری دشت ابراهیم آباد یزد

چکیده طرح رابطه ای مسائل ژئومورفولوژیک با توریسم از جمله حیطه های مطالعاتی بین رشته ای مطرح در سال های اخیر است. با برقراری چنین ارتباطی ،مکان های توریستی ژئومورفولوژیکی به صورت اشکال و فرآیندهای ژئومورفولوژیکی تعریف می شود که بنابر درک انسان از عوامل تأثیر گذار زمین شناسی ، ژئومورفولوژیکی، تاریخی و اجتماعی این مکان ها، ارزش زیبا شناختی ، علمی، فرهنگی – تاریخی و یا اجتماعی - اقتصادی پیدا می...

full text

شواهد ژئومورفولوژی کواترنری دشت قزوین و اشتهارد

آگاهی از سرگذشت و چگونگی تحول شکل‌های زمین، از دیرباز ذهن بسیاری از دانشمندان علوم زمین را به خود مشغول ساخته است و این کار با شواهد ثبت‌شده در حافظهی تاریخی زمین شکلها امکان‌پذیر است. در این مقاله شواهد ژئومورفولوژی کواترنری دشت اشتهارد و قزوین به‌منظور پی بردن به چگونگی تحول این منطقه، با استفاده از بازدیدهای میدانی و تهیهی نقشهی ژئومورفولوژی منطقه در نرم‌افزار ArcMap، نمونه‌برداری از رسو...

full text

بررسی پالئوکلیمای حوضه آبخیز جاجرود به کمک شواهد یخچالی

اقلیم با تغییرات تناوبی خود طی دوره کواترنر، منشا تحولات بسیاری در فرمهای اراضی و شکلگیری تمدن‌های بشری بوده است؛ لذا در این مطالعه در صدد ترسیم شرایط اقلیمی حاکم بر حوضه جاجرود در کواترنر پایانی با بهرهگیری از شواهد ژئومورفیک هستیم. بدین منظور آثار و شواهد یخچالی بجا مانده از دورههای یخچالی در ارتفاعات حوضه جاجرود، به کمک نقشههای توپوگرافی، تصاویر ماهوارهای و بازدیدهای میدانی ردیابی گ...

full text